Prevencija raka kože

Rak kože je vrsta raka koja se može izbjeći lakše od drugih formi. Rak kože se može vidjeti i zbog toga se može rano otkriti, a glavni faktori rizika, izlaganje UV zracima, mogu se umanjiti promjenama u ponašanju.

 

Nošenje zaštitne garderobe, izbjegavanje direktnog sunčevog zračenja između 11 i 15 časova tokom ljeta (kada je UV zračenje najjače), boravak u hladu i redovna upotreba kremova za zaštitu predstavljaju glavna sredstva UV zaštite.

 

Osobe sa plavim očima, riđom ili plavom kosom, kao i svijetlom kožom koja lako izgori i teško pocrni i na kojoj se javljaju pjege nakon izlaganja suncu su pod najvećim rizikom od razvoja raka kože.

 

Posebnu pažnju treba posvetiti zaštiti djece, jer pretjerano izlaganje suncu tokom djetinjstva povećava šansu za razvoj raka kože kasnije tokom života.

 

Primarna prevencija predstavlja suzbijanje razvoja oboljenja prije nego što ono nastane i uglavnom se sastoji u ograničavanju izalaganja UV zračenju.

 

Postoje različiti tipovi izlaganja suncu:

 

  1. Incidentalno izlaganje - dešava se napolju tokom sunčanih dana zbog rutinskih dnevnih aktivnosti.

  2. Rekreativno izlaganje nastaje tokom rekreacije ili upražnjavanja sportskih aktivnosti napolju, na suncu.

  3. Profesionalno izlaganje suncu - kod ljudi koji rade na otvorenom (farmeri, ribari, spasioci, radnici održavanja, poštari itd.). 

  4. Namjerno (intenciono) izlaganje koje ima za cilj dobijanje preplanulog tena.

 

Sekundarna prevencija obuhvata otkrivanje karcinoma kože u najranijoj fazi, čime se omogućava bolja terapija. Sekundarna prevencija se sprovodi redovnim samopregledima kože, poznavanjem sopstvenih faktora rizika i posjetama dermatologu radi pregleda u regularnim vremenskim intervalima.