W zależności od długości fali promieniowanie słoneczne UV zostało podzielone na 3 główne rodzaje. Najbardziej niebezpieczne promienie UV-C są całkowicie zatrzymywane przez warstwę ozonową. Pozostałe 2 rodzaje promieniowania UV-A i UV-B wywołują różne skutki biologiczne.
UV-A (400 – 315 nanometrów)
Promieniowanie UV-A nie powoduje oparzeń słonecznych. Z tego powodu pierwotnie nie było kojarzone z tym, że może być potencjalną przyczynąnowotworów skóry. Obecnie badania kliniczne udowodniły powiązanie pomiędzy promieniowaniem UV-A i nowotworami skóry.
Długie promienie UV-A przenikają do najgłębszych warstw skóry właściwej i powodują opaleniznę. Długie promienie UV-A uszkadzają tkankę łączną, co powoduje przedwczesne starzenie, zmarszczki i utratę jędrności skóry.
UV-B (315 – 280 nanometrów)
Większość promieniowania UV-B, które dociera do atmosfery, zostaje pochłonięte przez warstwę ozonową. Jednak zmniejszenie warstwy ozonowej prowadzi do wzrostu natężenia promieniowania UV-B, które dociera do powierzchni ziemi. Krótkie promieniowanie UV-B dociera do powierzchownych warstw skóry, uszkadzając DNA i stymulują syntezę barwnika skóry melaniny, która wykazuje właściwości ochronne dla DNA komórkowego. Brązowy barwnik (melanina) jest wytwarzany przez melanocyty (komórki barwnikowe) znajdujące się w warstwie podstawnej naskórka. Następnie barwnik transportowany jest do keratynocytów w naskórku.
Jeśli dawka UV-B jest za wysoka, dochodzi do poparzenia skóry, tworzy się stan zapalny – rumień. Jest to sygnał alarmowy spowodowany substancjami wydzielanymi przez komórki skóry pod wpływem UV. Następnie te same komórki uruchamiają mechanizmy naprawcze aby usunąć uszkodzenia.
O ile częściej i intensywniej skóra jest opalana, o tyle częściej dochodzi do opisanych wcześniej reakcji, wzrasta ryzyko nieprawidłowych procesów naprawczych i mutacji.
Długoterminowo może to prowadzić do modyfikacji materiału genetycznego, przewlekłych uszkodzeń skóry, pierwszych zmian nowotworowych i ewentualnie do powstania nowotworów skóry.
Indeks UV
Indeks UV jest to międzynarodowy standard pomiaru promieniowania ultrafioletowego (UV) emitowanego przez Słońce danego dnia, w określonym miejscu. Skala Indeksu UV zawiera się między 0 a 16, jednak, zarówno w Polsce jak i na prawie całym świecie, nie spotyka się wartości większych niż 11. Indeks 11 i powyżej oznacza ekstremalne zagrożenie uszkodzenia skóry podczas przebywania na słońcu.
